Leczenie i rehabilitacja stawu barkowego

Zabiegi fizjoterapeutyczne przy urazach i kontuzjach barku

Bark. Działanie i funkcje stawu barkowego (ramieniowego)

Ludzkie ciało składa się z wielu kości, ścięgien oraz mięśni. Wszystkie one zaś połączone są za pomocą stawów, które to umożliwiają ich poruszanie w konkretnych płaszczyznach. Mimo że stawy równią się znaczenie od siebie pod względem zakresu ruchu, pełnią jedną i tę samą funkcję – umożliwiają ruch organizmu, który odbywa się przy użyciu mięśni. Warto już na samym początku wyjaśnić: układ kostny nie odpowiada za poruszanie, jest on wyłącznie wprawiany w ruch.

Jednym z ważniejszych elementów tego typu w ciele człowieka jest staw barkowy, zwany również ramiennym. Z anatomicznego punktu widzenia pojęcia bark, staw barkowy obejmują tzw. struktury okolicy nadramiennej, w skład której wchodzą stawy ramienno-łopatkowy i barkowo-obojczykowy, ścięgna i brzuśce stożka rotatorów a także ścięgna i kaletki, w tym ruchome połączenie łopatki z klatką piersiową. Stawy barkowe umożliwiają poruszanie się kończyn górnych i w tej części ciała zapewnia największy zakres ruchu. Sam staw przyłączony jest on do kości ramiennej, obojczyka oraz łopatki. Jego centralnym elementem jest torebka stawowa, która przypomina luźny woreczek, ponieważ przyłączona jest do wielu kości równocześnie.

Kolejnym ważnym elementem tej biologicznej konstrukcji jest obrąbek stawowy, w tym przypadku określany barkowym — w celu odróżnienia go od innych, zlokalizowanych na przykład w stawach biodrowych. Jego podstawową funkcją jest poszerzanie ruchu stawu, dzięki czemu jesteśmy w stanie wykonywać ruchu okrężne ramion.

Funkcja stawu barkowego

Podstawową funkcją stawu barkowego jest zapobieganie zsuwania się kości ramiennej z barku w czasie wykonywania ruchu, a także samo jego umożliwianie, Co więcej, dzieje się to również przy pomocy elementów dodatkowych, acz niezbędnych do funkcjonowania, takich jak więzadła stawowe, w tym najważniejsze więzadło kruczo-ramienne, a także kaletki maziowe, w których znajduje się substancja, konsystencją przypominająca płyn stawowy, której zadaniem jest zapewnianie gładkiego posuwania się kości w obrębie barku. Staw ten zaliczany jest więc do grupy kulistych wolnych, głównie przez zakres ruchu i specyfikę budowy.

Urazy, kontuzje, choroby stawu barkowego

Z powodu tak wielu pełnionych w organizmie funkcji, staw barkowy dość często ulega kontuzjom. Niestety niektóre z nich narastają latami, dlatego ich leczenie wymaga skalpela chirurga. Podstawą przyczyną zmian w obrębie stawu, zalicza się złą postawę ciała, która doprowadza do patologii w obrębie mięśni. Niektóre z nich przestają być wykorzystywane do potrzymania kości, przez co ulegają zanikaniu. Skutkiem tego jest narażenie stawu na działanie sił zewnętrznych. Zachwiana konstrukcja stawu powoduje brak stabilności stawu, przez co narażony staje się on na urazy oraz zwyrodnienia.

Konflikt podbarkowy

Do najczęstszych urazów stawu barkowego zalicza się konflikt podbarkowy, który spowodowany jest silnym bądź długotrwałym przeciążeniem. Prowadzi to do patologii w obrębie kaletki podbarkowej, która nie spełnia wtedy swej funkcji, którą jest umożliwianie gładkiego poruszania się zlokalizowanych tam kości. Pierwszą oznaką tego urazu jest ból obrąbka stawowego, który to, jak wspomnieliśmy wcześniej, rozszerza zakres ruchu stawu. Nie wolno więc bagatelizować pierwszych oznak zwyrodnienia!

Urazy stożka rotatorów

Dość często zdarzają się również urazy stożka rotatorów, które umiejscowione są w tylnej części ciała tak jakby w górnej części pleców. Są to przyczepy mięśni, zlokalizowane w okolicy łopatek oraz kości naramiennej. Pierwszym objawem mikrouszkodzeń w tej części ciała jest silny, promieniujący ból łopatek, a także osłabienie siły ramienia.

Niestabilność barku

Bagatelizowanym problemem związanym ze stawem barkowym, jest wcześniej wspomniana jego niestabilność, która skończyć się może zwichnięciem bądź jego podwichnięciem, co w większości przypadków kończy się koniecznością unieruchomienia stawu na dłuższy okres, a także zastosowania długotrwałej rehabilitacji. Powracające schorzenie spowodowane jest często urazami z dzieciństwa, kiedy to mogło dojść do naruszenia układu kostno-stawowego w tym obrębie.

Leczenie i rehabilitacja barku

Wszystkie urazy stawu barkowego kończą się rehabilitacją, niestety, bardzo długą, ponieważ zakres ruchu tego stawu jest ogromy i doprowadzenie go do użyteczności po kontuzji, wymaga długiego okresu rekonwalescencji. Jej podstawą są zabiegi fizykoterapeutyczne, do których zalicza się działanie polem magnetycznym, ciepłem, zimnem oraz laserami, co przygotowuje staw do dalszego etapu odnowy.
Bardzo ważne są również ćwiczenia stawu, które wykonywane powinny być wyłącznie pod opieką specjalisty. W innym wypadku nadmierny ruch często niepoprawnie inicjowany może spowodować nawrót urazu.
Równie polecanym sposobem walki z dolegliwościami stawu barkowego, są masaże, których zadaniem jest rozluźnienie okolicznych mięśni, które, aby odciążyć niedziałające poprawnie komponenty, przejmują na siebie większość funkcji, przez co nie sprzyjają odbudowie zniszczonych sektorów ciała.

Najczęściej stosowane zabiegi fizjoterapeutyczne przy urazach barku

Podstawą udanej rehabilitacji jest odpowiedni do danego urazu czy też schorzenia, oczywiście z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i predyspozycji pacjenta, dobór metod terapeutycznych. W Centrum Rehabilitacji Elżbieta Gawłowska w przypadku najczęściej występujących kontuzji i urazów barku stosowane są zabiegi i terapie:

Zamrożony bark: krioterapia, laseroterapia, terapia Indiba Activ, terapia PST, rehabilitacja ruchowa-elektrostymulacja mięśni

Zespół ciasnoty podbarkowej: terapia manualna, rehabilitacja ruchowa, lasero i magnetoterapia, terapia PST

Tendinopatia mięśnia nadgrzebieniowego i podgrzebieniowego: fala uderzeniowa, laseroterapia, terapia PST, terapia manualna-masaż tkanek głębokich, krioterapia i magnetoterapia

Naderwanie mięśnia dwugłowego ramienia: terapia Indiba Activ-terapia PST, terapia manualna, masaż tkanek głębokich, krioterapia, laseroterapia, terapia falą uderzeniową, magnetoterapia, utradźwięki

Uszkodzenie stożka rotatorów i obrąbka stawu ramiennego: terapia PST, terapia Indiba Activ, ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, korekcja ustawienia łopatki, masaż tkanek głębokich, krioterapia, elektro i laseroterapia, fala uderzeniowa, terapia manualna

Uszkodzenie więzadeł barku: fala uderzeniowa, laseroterapia, terapia PST, terapia manualna, masaż tkanek głębokich, krio i magnetoterapia, korekcja ustawienia łopatki

Podwichnięcie barku: krioterapia, terapia PST, terapia Indiba Activ-laseroterapia, magnetoterapia, ćwiczenia wzmacniające, terapia manualna

Złamanie obojczyka i kości ramieniowej: terapia PST magnetoterapia, laseroterapia, krioterapia-terapia manualna, elektroterapia

Niestabilność stawu ramiennego , konflikt podbarkowy: terapia manualna, ćwiczenia wzmacniające i rozciągające, korekcja ustawienia łopatki, masaż tkanek głębokich, krioterapia, elektroterapia, laseroterapia, terapia PST, terapia Indiba Activ, ćwiczenia rozciągające

Podsumowując, staw barkowy jest jednym z najważniejszych i najbardziej obciążonych w ludzkim ciele, przez co często ulega kontuzjom, których leczenie wymaga długotrwałej oraz wieloetapowej rehabilitacji. Ważna jest więc profilaktyka, a także świadomość objawów, a także ich konsekwencji, a najgorszym, co możemy zrobić, jest zaniechanie.